H2S luôn hiện diện trong ao, có thể làm chết tôm hàng đêm. Làm người nuôi thiệt hại khoảng 10% sản lượng, khoảng 4 triệu tấn tôm bị chết do khí độc H2S. Tuy nhiên, người nuôi không biết nguyên nhân thực sự làm tôm chết hoặc làm thế nào để xử lý khí độc này.
H2S là gì?
H2S được sinh ra từ vi khuẩn tiêu thụ muối sulphate phân hủy các chất hữu cơ trong điều kiện yếm khí (không có ôxy) dưới nước hoặc trong điều kiện ẩm ướt. Trong ao tôm thì đáy ao, bùn và các chất thải tích tụ là nơi sinh ra H2S.
Nguyên nhân sinh ra H2S trong ao: Do tảo đáy phát triển và ngăn ánh sáng chiếu xuống đáy ao làm cho tảo đáy chết, dẫn đến sản sinh ra H2S; Ao đáy cát hoặc đất xốp và ao có mực nước sâu thiếu ôxy sẽ tạo điều kiện yếm khí dẫn đến việc sản sinh khí H2S; Ao có nhiều chất hữu cơ lơ lửng; Ao lót bạt mà bị rò rỉ, chất hữu cơ sẽ đi qua lớp bạt, vào môi trường thiếu ôxy, sinh ra H2S; Ao có nhiều thức ăn thừa, tảo tàn, ao có phèn với pH thấp, nhiều chất hữu cơ tạo điều kiện sinh ra khí H2S.
Tác hại của H2S trong ao nuôi trồng thủy sản
| Chất khí | Hàm lượng(ppm) | Mức độ gây độc(X lần) |
| H2S | 0.02 | 1000 |
| NH3 | 2 | 100 |
| NO2 | 20 | 1 |
Tôm bị đen mang
Dấu hiệu và nguyên nhân các tác hại của H2S cho Tôm
|
Dấu hiệu |
Nguyên nhân |
| Mềm vỏ | Tiếp xúc với H2S lâu ngày tôm bị Stress và giảm tiêu thụ thức ăn |
| Đen mang | Tôm tiếp xúc với H2S khi tìm thức ăn ở đáy |
| Màu sắc bất thường trên mang và vỏ | Do tôm bị stress khi tiếp xúc vơi H2S thời gian lâu |
| Chết sau khi lột xác | Sauk hi lột xác tôm cần rất nhiều oxy và ở gần mặt đáy .,nếu hàm lượng H2S cao làm Tôm chết |
| Tôm ăn ít vào cử buổi sáng | Vào buổi sáng pH và DO thấp và lượng H2S cao ảnh hưởng đến quá trình hấp thụ thức ăn |
| Bệnh phân trắng | Độc tố của H2S kích thích các mô mềm trong ruột tôm để phát sinh ra chất béo và chất nhầy
*** Phân trắng có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân khác |
| Phát hiện mùi hôi trong nước | Bọt khí (H2S) nổi giữa ao .Nước khi thay có màu đen và mùi thối đặc trưng |
| Hiện tượng tảo nở hoa đột ngột | H2S tạo điều kiện cho phóng thích Phosphate tự do vào nước làm cho tảo phát triển mạnh trong 2-3 ngày |
| Hàm lượng Amonia và Nitrit cao | H2S sẽ làm các vi khuẩn có lợi chết đi , trong đó có vi khuẩn Nitrite hóa |
Làm thế nào để ngăn chặn H2S
• Cho ăn đúng lượng; cắt giảm 30 – 40% lượng thức ăn tối thiểu trong vòng 3 ngày cho đến khi các điều kiện trở lại bình thường; Ngưng cho ăn khi có mưa; cắt giảm 50 – 60% thức ăn khi tảo tàn.
• Tăng cường quạt nước, sục khí, luôn luôn đảm bảo ôxy hòa tan trong ao nuôi tôm trên 3 ppm lúc 3h sáng; Thay nước và sử dụng vi sinh định kỳ.
• Giám sát chất hữu cơ trong ao nuôi.
• Giữ pH 7,8 – 8,3 trong vụ nuôi. Chênh lệch pH hàng ngày phải nhỏ hơn 0,4; Tránh nuôi trong đất xốp hoặc cát hoặc trong khu vực có phèn.
• Ngăn nước mưa chảy vào ao; sau cơn mưa, bổ sung khoáng vào nước và trộn khoáng vào thức ăn.
*** Sử dụng vi khuẩn khử H2S : Vi khuẩn quang hợp (Rhodobacter sp) xử lý nước.